Opvoeding van mijn kind met een beperking

De ontwikkeling van een kind is een heel breed begrip. In het Kleine Stapjes Plan zijn heel uitgebreid de kleine stappen die een kind in de ontwikkeling kan nemen omschreven. Je kunt hierin voor je kind aangeven wat hij wel en niet kan. Dit kan je meerdere keren doen waardoor je ziet waar je kind zich ontwikkelt.

De PEDI-NL is een meetinstrument dat vaak in de kinderrevalidatie wordt gebruikt om in een gesprek met ouders de (ontwikkeling in) alledaagse vaardigheden van kinderen tussen de 6 maanden en 7,5 jaar systematisch in kaart te brengen. Daarbij wordt gekeken wat een kind allemaal kan en hoeveel hulp hij/zij bij vaardigheden in het dagelijks leven krijgt.

Via deze link kun je meer lezen over de huidige ontwikkeling van je kind. Daarbij wordt ook een aantal meetinstrumenten genoemd om de ontwikkeling te monitoren. Hier kun je meer lezen over veranderingen die je kind in de loop van de tijd door kan maken.

Als je meer wilt lezen over de groei en ontwikkeling van een kind zonder beperkingen dan kun je hier kijken. Wil je wat lezen over het stimuleren van de ontwikkeling van je kind dan kun je hier kijken.

Handig is het om je te bedenken waarom je deze vraag hebt. Ben je onzeker? Lijken dingen in je opvoeding niet te werken?

Belangrijk is om te weten dat niemand zijn kinderen probleemloos opvoedt. Iedereen loopt wel eens tegen dingen aan en moet op zoek naar een oplossing. Er zijn verschillende plekken waar ze je kunnen helpen bij de opvoeding van je kind. In de eerste vier levensjaren kun je naar het consultatiebureau gaan. Daar kun je Groeigidsen krijgen waar veel informatie in staat. 

Bij revalidatiecentra hebben ze bijna altijd een orthopedagoog. Die kan je ook helpen met vragen over de opvoeding. De Opvoedpoli of je eigen gemeente (kijk op de website van je eigen gemeente) kunnen ook hulp bieden. Opvoeden.nl is een grote website met veel informatie over het opvoeden van kinderen in alle leeftijden.

In Nederland bestaan heel veel organisaties die opvoedingsondersteuning thuis kunnen geven. Denk bijvoorbeeld aan MEE, het consultatiebureau, jeugdzorg of de Opvoedpoli. Veel gemeentes kennen ook een buurtteam/wijkteam dat je kan ondersteunen.

Ook een orthopedagoog uit het revalidatieteam kan meedenken.

Om een organisatie bij jou in de buurt te vinden kun je via internet zoeken naar 'hulp bij opvoeden' en de naam van jouw woonplaats.

Spelen met een kind met een beperking is niet altijd even makkelijk. De belangrijkste tip is eigenlijk 'gewoon doen'. Probeer samen uit wat jullie leuk vinden en wat jullie samen kunnen. Eventueel kan een ergotherapeut meedenken over aanpassingen die het spelen makkelijker maken.

Als je niet weet of bepaald speelgoed geschikt is voor je kind kun je speelgoed lenen bij een speel-o-theek (klik op de landkaart om er een bij jou in de buurt te vinden).

Voor tips om aangepast speelgoed te vinden kan je hier klikken. 

Vaak hebben andere ouders ook goede en leuke tips. Kijk hier om in contact te komen met andere ouders.

In bijna alle gezinnen hebben kinderen hun eigen taakjes in het huishouden. Ook voor kinderen met een beperking is het leuk en leerzaam om mee te doen om de zelfstandigheid te vergroten. Hierbij is het goed om te kijken naar wat je kind kan. Welke taken kan een kind zelfstandig uitvoeren?

Je kunt hier met een ergotherapeut over praten. Die kan misschien aanpassingen bedenken om taken makkelijker te maken.

Ook al kan een kind misschien niet praten, communiceren doet iedereen, bijvoorbeeld door lichaamstaal, oogcontact, gebaren, klanken. Alles is communicatie. Daarbij is het belangrijk goed naar je kind te kijken en te luisteren.

Als de communicatie moeilijk is, dan kan een logopedist misschien helpen. Een logopedist kan bijvoorbeeld hulpmiddelen inschakelen om de communicatie makkelijker te maken. Kijk daarvoor hier.

Samen met een logopedist kun je kijken of er hulpmiddelen zijn om communicatie makkelijker te maken voor je kind. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld denken aan gebarentaal, pictogrammen of een spraakcomputer.
Hieronder een paar handige websites:

• WegwijzerOC is een website met heel veel informatie over de verschillende mogelijkheden.
• Eelke Verschuur is een webwinkel speciaal voor communicatiehulpmiddelen.
• RDGKompagne is in Nederland de grootste leverancier van spraakhulpmiddelen. Op hun website kan je zien wat er allemaal aan mogelijkheden zijn.
• Bijvoorbeeld Stichting Milo en Jikke van Ewijk kunnen helpen bij het vinden en inrichten van een communicatiehulpmiddel.

Het is goed om jezelf af te vragen waarom je deze vraag hebt? Zit je kind niet lekker in zijn vel? Maakt je kind zich zorgen? Vertelt je kind je niet zoveel als jij zelf zou willen?

Niet altijd maar wel redelijk vaak komen emotionele problemen voort uit het gevoel te weinig gezien te worden. Misschien is het fijn om eens met iemand te gaan praten die een goede band heeft met je kind. Deze kan op zijn beurt ook weer met je kind praten. 

Soms kan de oplossing heel klein zijn. Iets vaker één op één contact met een ouder bijvoorbeeld, of een hobby die echt helemaal van het kind zelf is. Een kind met een beperking komt vaak voor grote uitdagingen te staan. Soms is er niet zozeer een probleem als wel dat er een normale stap in de ontwikkeling of verwerking wordt gemaakt. Na een tijdje kan dit weer stabiliseren.

Wanneer je denkt dat er professionele hulp nodig is kun je contact zoeken met een orthopedagoog, kinderpsycholoog of speltherapeut.

(Jonge) kinderen zijn zelf nooit bewust bezig met hun intellectuele ontwikkeling. Ze kijken vooral naar wat ze zelf leuk vinden om te doen. Spelen is vaak ook leren voor kinderen. Als je kind een fysieke beperking heeft kan soms de beperking in de weg zitten bij het leren van dingen. Simpelweg omdat kinderen het fysiek niet kunnen. En dingen die je echt niet kan, die doe je niet. Je kunt dan gaan kijken naar aanpassingen zodat je kind het wel kan en je daarmee de zelfstandigheid vergoot. 

Uiteindelijk wil je dat je kind zoveel mogelijk meekomt met zijn leeftijdsgenoten. Wanneer dit af lijkt te wijken (je kind loopt achter of voor), is het goed om er onderzoek naar te doen. Wanneer je kind op school zit kun je hier bij de docent naar vragen. Rondom de leeftijd van 4 jaar kan een orthopedagoog onderzoek doen. Belangrijk om in gedachten te houden is dat communiceren iets anders is dan het vermogen om iets te leren. Ook al kan je kind misschien niet (goed) praten, misschien begrijpt hij wel alles heel goed.

Voor slecht/niet sprekende kinderen is er een test om te testen hoe groot hun taalbegrip is. Dit is de C-BiLLT .

Bijna elk mens heeft behoefte aan liefde en seks, ook mensen met een beperking. Met een beperking is seks gewoon mogelijk. Je kunt daarom, net zoals je met elk ander kind zou doen, praten over liefde en seks. Jij/je kind kan dit ook bespreken met een revalidatiearts. 

Op 'Op eigen benen' staat veel informatie over seksualiteit bij kinderen met een beperking.
De BOSK heeft een boek uitgebracht waarin vragen over seks van mensen met cerebrale parese worden behandeld. Dit boek kan ook interessant zijn voor jongeren met andere lichamelijke beperkingen.

Het is goed om jezelf te vragen waarom je deze vraag hebt. Ontwikkelt je kind zich anders dan je had verwacht? Ben je daar onzeker over? Je kunt hierover eens met iemand praten die jouw kind goed kent. Misschien de docent van je kind op school of een orthopedagoog. 

Wanneer je je kind iets wil leren, kun je proberen aan te sluiten bij de behoeftes van je kind. Wat wil je kind zelf graag leren? Het is vaak veel leuker om iets te leren wat je zelf wil leren dan als het van iemand anders moet.

Maak voor jezelf duidelijk om welk gedrag het gaat. Heb je er last van? Heeft je kind er last van? Is het ongewenst gedrag? Maak je je zorgen? En waarom dan precies? 

Kinderen met een beperking hebben niet alleen fysiek problemen, ook mentaal kan het moeilijk voor ze zijn. Dit kan invloed hebben op het gedrag. Als het vaak terugkomend gedrag is kan je er eens met iemand over praten, Bijvoorbeeld een orthopedagoog. 

Voor ouders van kinderen met cerebrale parese is er een boek geschreven speciaal over emoties en gedrag bij deze kinderen. CP is immers een hersenbeschadiging en deze beschadiging hoeft niet alleen in een motorisch gebied te zitten maar kan ook het gedrag beïnvloeden.

Het is goed om voor jezelf na te gaan wat precies je vraag is. Zijn er problemen vanwege de handicap? In de opvoeding? Of is je kind aan het puberen? Je kunt jezelf dan afvragen of het normaal is of niet. 

Wanneer er problemen zijn, is het goed om met elkaar te praten. Ook kun je het contact tussen bijvoorbeeld beide kinderen begeleiden.

Wanneer je wilt dat er anderen meedenken kun je contact opnemen met de docent van je kind met beperking. Deze heeft zicht op hoe je kind met anderen omgaat op school en kan misschien meedenken.

Een huisarts of revalidatiearts kan ook met je meedenken en je verwijzen naar bijvoorbeeld een kinderpsycholoog of orthopedagoog. Misschien hebben lotgenoten ook nog goede tips voor je. Kijk daarvoor hier.

Sociale contacten gaan niet altijd vanzelf voor een kind met een beperking. Het kan nodig zijn dat je hier als ouder wat bij helpt. Hier vind je een aantal tips.

Sociale contacten gaan niet altijd vanzelf voor een kind met een beperking. Het kan nodig zijn dat je hier als ouder wat bij helpt.

Allereerst kun je ervoor zorgen dat je kind überhaupt met andere leeftijdgenoten in aanraking komt. Ga bijvoorbeeld naar de speeltuin samen of schrijf je kind in voor een club of hobby. Hierbij kun je denken aan scouting of een balletschool om de hoek. Maar er zijn ook (speciale) sportclubs met G-teams (teams speciaal voor gehandicapten). Kijk voor meer informatie over geschikte activiteiten hier. 

Ook kun je misschien eens thuis afspreken met een kind uit de klas van jouw kind. Zo kunnen ze één op één met elkaar spelen. 

Wanneer je ergens bent samen met je kind en andere kinderen, dan kun je je kind helpen bij het contact maken. Geef het goede voorbeeld of leg uit aan je kind hoe hij het aan kan pakken. Via internet (facebook bijvoorbeeld) zijn fora waar (oudere) kinderen met elkaar in contact kunnen komen. Van daaruit kunnen ze misschien samen afspreken.

Het kan zijn dat je het fijn vindt om van andere ouders te horen hoe zij hiermee omgaan. Kijk dan hier.

Veel beperkingen gaan gepaard met slaapproblemen. Deze problemen kunnen diverse oorzaken hebben. Niet alle problemen zijn op te lossen maar het is goed om te kijken of er wel een oorzaak te vinden is. Mogelijke oorzaken kunnen zijn: spasticiteit, slechte houding, maagzuur of pijn. Met de revalidatiearts of huisarts kun je op zoek gaan naar de oorzaak en een oplossing. 

Het kan zijn dat een slaaponderzoek nodig is. Hierbij wordt je kind in de gaten gehouden tijdens het slapen. Vaak gebeurt dit tijdens een opname in een ziekenhuis of speciale kliniek. 

Als je veel gebroken nachten hebt, is het goed om voor jezelf af en toe een pauze in te lassen. Misschien kan iemand anders de zorg voor een nacht overnemen terwijl je zelf lekker doorslaapt thuis of ergens anders.

Ook zijn er logeermogelijkheden waarbij je kind een of meerdere nachten uit logeren gaat. Dit kan je met de revalidatiearts bespreken. Voor meer informatie kan je hier kijken.

Er zijn verschillende oorzaken van eetproblemen. Daarmee zijn er ook verschillende mogelijkheden om deze te behandelen.

Wanneer de motoriek een probleem is kan een (pre)logopedist helpen. Deze kan kijken naar de bewegingen van de mond en het slikken en daarbij tips geven om bijvoorbeeld kauwen te stimuleren of over hoe je kind beter van een lepel kan happen met eventueel aangepast bestek . 

Een diëtist kan meekijken naar wat je kind precies aan voedingsmiddelen en -stoffen binnenkrijgt. Hierbij kan de diëtist adviezen geven over welk voedsel het beste is voor je kind. Als je kind niet eet, kan een (revalidatie)arts met je meedenken. Je kunt dan denken aan verschillende soorten sondes zoals de neus-maagsonde, een PEG-sonde of een Mic-key button. Meer info staat hier.

Of speciale behandelingen om je kind van de sonde af te krijgen. In Nederland is er ook een vereniging voor ouders van kinderen met voedingsproblemen, dit is de vereniging Nee-Eten. Tips van een andere ouder van een kind met voedingsproblemen kan je onder anderen vinden op Mantelmama .