Auteur: Jacqueline Dalinghaus
I'm beginning to see the light
Ik ga aan de piano zitten en begin zonder een woord te zeggen een bekend, romantisch stuk van Yann Tiersen te spelen. Eerst met keurige, maar emotieloze klanken, dan plotseling een paar valse noten, waardoor het vastloopt. Dan volgt een voorzichtige nieuwe poging, weer valse noten, nu steeds lagere, wilde klanken met een dieptepunt. Ik laat mijn schouders even hangen. Ik begin weer te spelen, maar val terug naar de lage tonen. Dan probeer ik opnieuw overeind te komen en begin mijn hoofd te schudden. Nee, nee, neeee, NEE, NEEEE! Drie hoge, harde akkoorden begeleiden mijn laatste drie vastberaden nee's. Dan zucht ik nog een laatste keer heel diep, neem een paar seconden pauze, en speel ik het laatste gedeelte van het stuk - een door mijzelf toegevoegd deel met mijn eigen variaties - met pedaal, met dynamiek, met gevoel en af en toe met mijn ogen dicht. Ik eindig na een emotioneel gedeelte met het laatste, zachte slotakkoord, kijk tevreden op naar het publiek dat muisstil tegenover me zit en richt dan het woord tot hen met de volgende monoloog.
Zo……., dat was een heel proces, waar ik doorheen ben gegaan als alleenstaande moeder van twee zorgintensieve kinderen! En dat proces, mijn groeiproces als moeder, heeft voor ons gezin veel meer gebracht dan alle hulpverlening bij elkaar!
In de afgelopen jaren, toen ik net weduwe was geworden en mijn twee kinderen kort na elkaar een diagnose kregen in het autisme-spectrum, zeiden mijn familie en vrienden dat ik een hobby moest oppakken. Als kind had ik zeven jaar pianoles gehad en veertig jaar later ging ik weer op les. Nu geen klassieke muziek met alle noten netjes uitgewerkt in het lesboek, maar jazz, musicalmuziek, eigen arrangementen en zelfs IMPROVISATIE – jawel!
En de aanpak van mijn pianoleraar wil ik van harte aanbevelen in de hulpverlening en het onderwijs:
Eerst vraagt hij me: "Van welk genre houd je? Dan gaan we daar wat nummers van zoeken.” (Sluit aan bij de cliënt) Zo komen we op zeker moment uit bij het nummer I’m beginning to see the light van Duke Ellington. Ik krijg enkel de melodielijn en wat letters als suggestie voor de akkoorden mee naar huis. En als ik twee weken later laat horen wat ik heb verzonnen, geeft hij niet direct zijn mening en overstelpt hij me niet met allerlei aanwijzingen. (Dring je professionele mening niet op) Nee, hij begint altijd met een compliment, zoals: "wat een mooie opening heb je bedacht". Soms heb ik er werkelijk niets van gebrouwen en dan zie ik hem heeeel lang nadenken, tot hij alsnog een lichtpuntje kan benoemen in mijn gestuntel. (Waardeer elk stapje vooruit)
Dan komt de vraag: “Over welk deel ben je het meest tevreden?" (De meta-positie innemen)
Enthousiast vertel ik hoe ik het mooiste stukje voor elkaar heb gekregen en mijn zelfvertrouwen groeit bij elk woord. Even later vraagt hij: "En over welk deel ben je nog niet tevreden?" Ik voel me bij hem veilig genoeg om rustig te zeggen, dat ik een bepaalde overgang tussen twee akkoorden niet zo mooi vind klinken. (Expertise inzetten op verzoek). Nou, hij weet wel tien manieren om van akkoord A naar akkoord B te gaan. Hij laat me verschillende overgangen horen, legt me de achterliggende muziektheorie uit en zegt opnieuw niet wat ik moet doen: "Kijk maar wat jij daar het mooiste vindt passen. Probeer het maar uit.” (De regie bij mij laten)
Hoe ik uiteindelijk dit stuk speel, is precies hoe ik nu als moeder van twee kinderen met autisme door het leven ga: ik ga af op mijn gevoel, sluit af en toe mijn ogen voor de oordelen en adviezen van de buitenwereld en geniet van de muziek, die wij als gezin voortbrengen.
Ik ben mijn pianoleraar dankbaar voor de manier waarop hij mij in mijn leer- en groeiproces begeleidt.
En dat is wat al die hulpverleners uit de Zorg en al die mentoren en zorg-coördinatoren uit het Onderwijs al die jaren beter hadden kunnen doen: ze hadden zich niet alleen op de kinderen moeten richten, maar ook mij moeten ondersteunen. Daar hebben ook mijn kinderen toch veel meer aan? Nu laat ik alleen nog maar hulpverleners toe in ons gezin die op deze manier werken met mij en mijn kinderen. (Ondersteun ook de ouder)
Ik heb het vaak verzucht: "Waren hulpverleners maar meer zoals mijn pianoleraar!"
Ik hoop dat steeds meer professionals in onderwijs en zorg het licht gaan zien… Dan zien wij als ouders ook sneller het licht en daarmee helpen we onze kinderen het beste vooruit.
(De opmerkingen tussen haakjes geven een deel van de ouderschapstheorie van Alice van der Pas weer, waar ik mee kennismaakte tijdens de training van Stichting Ovaal: Ouders, ervaren en deskundig. Het geeft weer hoe je als hulpverlener ondersteuning kunt geven aan de ouders.)
En…ga jij ook het licht al zien?
Bron: Jacqueline Dalinghaus