Wat is een burn-on?

De term burn-out is vooral bekend voor werknemers die langdurig ziek thuis komen te zitten. Het eerste onderzoek naar burn-out richtte zich op verpleegkundigen en hoe en waarom zij uitvielen van hun werk. Vanuit daar is het concept verder ontwikkeld naar andere werkvelden en wordt het tegenwoordig ook meer en meer erkend als het om ouderschap gaat, en dus ook ouderschap van een of meerdere kinderen die extra zorg nodig hebben.

In het kort gezegd is burn-out een gevolg van chronische stress en overbelasting en een tekort aan bronnen om om te kunnen gaan met deze stress waardoor er een moment ontstaat waarop je niet meer terug kan, je móet dingen laten vallen in je leven.

Een burn-on is eigenlijk diezelfde stresstoestand, maar dan verborgen voor de buitenwereld. Van buitenaf gezien blijf je functioneren, de dagelijkse dingen kunnen doen, terwijl je van binnen opgebrand bent.

In het onderzoek Ouders in Evenwicht is een grote groep ouders geïnterviewd over wat zij verstaan onder een burn-out. Ouders geven zelf de volgende drie betekenissen aan burn-out:

1. Het is een heen en weer gaande beweging tussen stressklachten en uitputting tot aan burn-out

2. Het is in overlevingsstand zijn

3. Het is langdurig en terugkerend

De eerste betekenis, van stressklachten naar uitputting gaat over het proces van burn-out raken. Dat dat eigenlijk altijd begint met stressklachten, bijvoorbeeld slechter slapen, lichamelijke ongemakken, minder goed functioneren op werk en thuis, concentratieproblemen of bijvoorbeeld ook een kort lontje hebben. Dat stapelt zich tijdens het proces op en verergert tot het moment van omvallen en/of uitputting. Op dat moment is alles écht teveel voor een ouder en alles teveel is om mee om te kunnen gaan. Het proces gaat niet in één richting, een ouder kan over de tijd meer en minder stressklachten hebben en meerdere keren in of in de buurt van een burn-out komen.

De tweede betekenis is dat burn-out ook een soort van overlevingsstand is. In deze stand weten ze toch de meest urgente dingen in hun leven te doen en daarmee voor het oog door te kunnen gaan, maar vanbinnen branden ze op en zijn ze zichzelf niet meer. Doordat ze ogenschijnlijk alles goed onder controle hebben kan het lijken voor de buitenwereld, maar ook voor de ouder zelf, alsof alles nog goed gaat. Ook kan het gebeuren dat de ouder het zelf niet doorheeft maar de buitenwereld wel het een en ander merkt.

De overlevingsstand wordt omschreven als een beweging tussen vechten en vluchten . Een ouder kan in de vechtstand continu alert zijn, dag en nacht, en doen alsof alles onder controle is terwijl ze eigenlijk over hun eigen grenzen gaan.

Het vluchten zit hem erin dat een ouder mentaal of fysiek afstand neemt van de situatie. Bijvoorbeeld van het kind door wel praktische zaken te regelen voor het kind maar emotioneel niet meer investeren. Of fysiek door weg te vluchten in een (betaalde) baan. Ouders kunnen ook afstand nemen van zichzelf, ze voelen zichzelf niet meer en voelen zich afgesloten van de wereld.
Sommige ouders hebben ook gedachten over het beëindigen van de situatie door bijvoorbeeld op te geven, suïcidale gedachten of destructieve gedachten ten aanzien van het kind.

3.      Als derde en laatste betekenis noemen ouders een burn-out vaak langdurig en terugkerend. Als je eenmaal een burn-out hebt dan kan het lang duren voor je er weer uit bent en je echt beter voelt en het gebeurt regelmatig dat het vaker terugkomt. Sommige ouders komen naar hun idee zelfs nooit meer echt eruit, en wisselen goede dagen af met slechte dagen.

Gelukkig kan er tegenover overbelasting en burn-out ook veerkracht bestaan. Veerkracht is het vermogen om om te kunnen gaan met stress en tegenslag en er weer van te kunnen herstellen.